SINDROM NERVOZNIH CREVA
Prof. Dr Tamara Milovanović
Šta je iritabilni crevni sindrom ili sindrom nervoznih creva ?
Iritabilni crevni sindrom ili sindrom nervoznih creva (“Irritabile Bowel Syndrome”-IBS) je čest hronični poremećaj funkcije debelog creva koji ima svoje faze pogoršanja i poboljšanja. Značajno remeti kvalitet života pacijenta i najčešći je razlog za posetu lekaru gastroenterologu.
Zašto nastaje IBS ?
Tačan uzrok IBS-a je nepoznat i smatra se da postoji više faktora koji doprinose razvoju IBS-a kod određenog pacijenta.U suštini postoji preostljivost digestivnog trakta jer , mišići zida debelog creva reaguju jačim kontrakcijama koje traju duže. Nakon nekih crevnih bakterijskih ili virusnih infekcija sa poremećajem bakterijske flore, može doći do razvoja IBS-a.
Intenzitet tregoba varira i mogu biti uzrokovane određenom vrstom hrane kao i promenama u hormonskom statusu. Epidemiološkim studijama je utvrđeno da žene dva puta češće imaju IBS i da postoji intenziviranje tegoba tokom menstrualnog ciklusa.
Većina pacijenata je primetilo pojačavanje tegoba kada su izloženi stresu.
Faktori rizika za IBS
Faktori rizika za razvoj IBS-a uključuju mlađi uzrast, ženski pol, potvrda IBS-a ili sličnih tegoba u porodici, postojanje psihijatrijskih stanja ili bolesti (anksioznost, depresija, itd.).
Simptomi i znaci IBS-a
Pacijenti se mogu žaliti na grčevite bolove u stomaku, nadutost, gasove koje nekada teže kontrolišu, prolive i /ili zatvore. Povremeno u stolici mogu da primete i primese sluzi. Uz navedene tegobe pacijenti mogu osećati malaksalost, mučninu, podrigivanje, glavobolju, bol u mišićima, ranu sitost i ,, težinu,, u stomaku ili osećaj nepotpunog pražnjenja. Najčešće se periodi sa izraženim tegobama smenjuju sa periodima kada su tegobe blaže ili izostaju.
IBS je veoma čest kod pacijenata koji su svakodnevno izloženi stresu i dokazana je veza izmedju napetosti i pogoršanja simptoma.
Ovakav poremećaj funkcije debelog creva značajno remeti kvalitet života i svakodnevne aktivnosti, što potencira nivo stresa koji opet pogoršava simptome.
Kod istog pacijenta klinička slika IBS-a se menja i dolazi do promene u tipu i intenzitetu tegoba.
Kako se postavlja dijagnoza?
Dijagnoza IBS- a se postavlaj isključivanjem tzv, organskih bolesti koje bi mogle dovesti do ovakvih tegoba. Laboratorija sa gornjom i donjom endoskopijom i biopsijama sluznice se radi zbog isključivanja hroničnih zapaljenskih bolesti i tumora.
Kako pomoći pacijentu?
IBS ima veliki uticaj na pogoršavanje kvaliteta života, potenciranje postojećeg stresa sto sa svoje strane intenzivira same simptome bolesti. Obzirom da značajno remeti svakodnevne aktivnosti i psihički status pacijenta neophodno je lečenje IBS-a.
Koriste se preparati koji imaju spazmolitičlko dejstvo, smanjuju nadimanje, regulišu crevno pražnjenje i od velikog značaja je primena anksiolitika i antidepresivnih lekova.
Preporučuje se i režim ishrane koji podrazumava da se ona uskladi sa postojecim, dominantnim simptomima i u vezi sa tim se pacijent treba da se posavetuje sa svojim lekarom.
Pošto je poremećaj fukcionalan i hroničan treba odabarti pristup koji će pacijentu pružiti maksimalno olakšavanje tegoba a bez mogućih neželjenih dejstava koja mogu pratiti primenu lekova posebno u dužem vremenskom periodu
Kompleksna klinička slika zahteva i kompleksan pristup sa ciljem pokrivanja dinamične i promenljive simptomatologije.
